Wilk (Canis lupus) przez wiele lat był w Polsce gatunkiem na granicy wymarcia. Jeszcze w latach 70. XX wieku intensywnie go tępiono. Dopiero od 1998 roku wilk objęty jest ścisłą ochroną gatunkową w całym kraju. Efektem tych działań jest stopniowy powrót wilków do wielu regionów, również Wielkopolski.
Według danych Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska, populacja wilka w Polsce wynosi obecnie około 3000 osobników. W Wielkopolsce bytuje kilkanaście stad – głównie w Puszczy Noteckiej, w lasach koło Międzychodu, Nowego Tomyśla. Odnotowano obecność wilków w gminach Zaniemyśl i Środa.
Czy wilki są niebezpieczne?
Choć obecność wilków może budzić niepokój, eksperci uspokajają: wilk z natury unika człowieka. Do bezpośrednich ataków na ludzi praktycznie nie dochodzi. Większym problemem bywają incydenty związane z atakami na zwierzęta hodowlane – owce czy cielęta. Częściej jednak chodzi o ataki na psy, zwłaszcza biegające po lesie.
Już jakiś czas temu Janusz Paul z Przedsiębiorstwa Rolno-Łowieckiego w Jarosławcu przestrzegał przed puszczaniem wolno w naszych lasach psów. Pies jest bowiem przysmakiem wilków.
W naszym rejonie mieliśmy przynajmniej jeden udokumentowany przypadek ataku wilków na psa. Są jednak inne przypadki z Wielkopolski. W 2024 roku portal wpoznaniu.pl pisał, jak to podczas spaceru w lesie, niedaleko Jeziora Lusowskiego, wilk zaatakował psa rasy labrador. Zwierzę doznało rany wymagającej interwencji weterynaryjnej. Nadleśnictwo Konstantynowo potwierdziło obecność samotnego wilka w tym rejonie i zaapelowało o trzymanie psów na smyczy podczas spacerów po lesie.
Natomiast w 2023 roku portal Asta24 Piła pisał, że rolnicy w regionie Krzyża Wielkopolskiego zgłaszali częste wizyty wilków w pobliżu gospodarstw, co skutkowało atakami na psy i koty. W jednym z przypadków wilk zaatakował psa na podwórku, jednak dzięki interwencji właścicielki zwierzę udało się uratować.
Chronione zwierzę
Wilk jako gatunek objęty ochroną ścisłą znajduje się na liście zwierząt chronionych w Polsce i Unii Europejskiej (Dyrektywa Siedliskowa UE). Oznacza to, że nie wolno go zabijać, płoszyć ani niszczyć jego siedlisk. Wyjątki są bardzo rzadkie i wymagają specjalnych zezwoleń wydawanych przez RDOŚ.
Rolnicy, którzy ponieśli szkody w wyniku działań wilków, mają prawo ubiegać się o odszkodowanie z budżetu państwa. Warunkiem jest udokumentowanie strat i zgłoszenie zdarzenia w odpowiednim terminie.
Leśnicy i przyrodnicy podkreślają, że obecność wilka świadczy o zdrowiu lokalnego ekosystemu. Drapieżnik ten reguluje populacje dzikich zwierząt, m.in. jeleni czy dzików, co pośrednio zmniejsza szkody w uprawach rolnych.
Nie brakuje jednak głosów krytycznych. Część mieszkańców obawia się o bezpieczeństwo dzieci czy zwierząt domowych. W styczniu br. w jednej z miejscowości powiatu jarocińskiego zorganizowano spotkanie z udziałem lokalnych władz, leśników i ekspertów, by rozwiać obawy i przedstawić rzetelne informacje.
Warto przypomnieć, że przyroda nie kończy się na granicy miasta czy gospodarstwa. Wilk wraca na tereny, z których został wcześniej wyparty.
Zachowajcie ostrożność
Specjaliści zwracają uwagę, aby trzymać psy na smyczy podczas spacerów, zwłaszcza w rejonach leśnych. Wilki mogą potraktować psa jako konkurenta lub intruza – zwłaszcza w sezonie godowym (styczeń – marzec) i w okresie wychowywania młodych (maj – lipiec). Psy puszczone luzem mogą się zapuścić za daleko i sprowokować atak. W Polsce obowiązuje zakaz puszczania psów luzem w lesie – zgodnie z art. 166 Kodeksu wykroczeń i ustawą o lasach. Nawet bez obecności wilków może to grozić mandatem.
Należy zabezpieczyć posesje przed możliwością wtargnięcia dzikich zwierząt, nie pozostawiać resztek jedzenia na zewnątrz, aby nie przyciągać drapieżników, zgłaszać obecność wilków odpowiednim służbom leśnym lub gminnym.
Nie należy też podchodzić zbyt blisko i próbować robić zdjęcie wilkowi. Jeśli zauważysz wilka – nie zbliżaj się. Oddal się spokojnie, nie uciekając w panice. Wilk najczęściej sam się wycofa.
Unikaj spacerów o świcie i zmierzchu. To pory, kiedy wilki są najbardziej aktywne. Wtedy najczęściej polują i przemieszczają się między ostojami.
I, co ważne, panika jest absolutnie niewskazana.
(kóz)
